Essentiële olie komt van planten, bomen, wortels, bast van de boom, naalden, zaden en bloemen. Eigenlijk is elk gedeelte van een plant wel te gebruiken voor olie.
Sommige planten geven geen olie af (lelietjes van dalen), sommigen heel weinig (orchideeën), sommige heel veel (munt, bijvoorbeeld). Meestal wordt het gedeelte gebruikt waar de meeste olie in zit. De sinaasappelboom heeft heel veel gedeelten waar je olie uit kunt halen. De schil van de vrucht, twijgen en takjes, de bloem. Uit de schil van de vrucht komt sweet orange oil. Van de bloemen wordt de dure olie oranjebloesemolie gemaakt. Deze wordt meestal neroli genoemd, naar prinses Anne Marie Orsini van Nerola. Zij gebruikte deze essentiële olie eind 17e eeuw haar eigen, custom-made parfum.
Neroli is zacht, warm en zoet en is qua mengen met andere geuren echt een allemansvriend. Hij gaat met vrijwel alle andere geuren goed samen. Ik gebruik hem zelf in onze Oil of Treasures en in onze Spring Garden Oil, die we bij onze She Special massage en Authentic Asian massage gebruiken. Het gerucht gaat overigens dat Coco-Cola het ook gebruikt, als geheim ingrediënt in hun geheime receptuur. Maar daar kan ik natuurlijk niets met zekerheid over zeggen.
Het kan ook zijn dat ze niet neroli zelf gebruiken, maar een synthetische versie van wat ze dan de hoofdbestanddelen noemen. In eucalyptus zit bijvoorbeeld voor het merendeel het hoofdbestanddeel eucalyptol. Het bestaat uit carbon, waterstof en zuurstof, ofwel C, H en O in scheikundige formulering. De formule is C10H18O, dus 10 atomen carbon, 18 atomen waterstof en 1 atoom zuurstof. Samen maken ze het molecuul eucalyptol. Je kunt deze stof uit de eucalyptus destilleren, maar je kunt hem ook samenstellen. Ongeveer als een lego-pakketjes, maar dan met iets meer geweld. Je plakt dan als het ware de atomen aan elkaar en maakt er een molecuul van. Omdat deze stof het hoofdbestanddeel is in eucalyptus, en eucalyptus een aantal reinigende werkingen heeft, is de gedachte dat deze stof hetzelfde is als eucalyptus. Of krachtiger. Eucalyptusolie bestaat ook andere stoffen, die een andere werking hebben. Sommige hebben zelfs een tegengesteld effect als eucalyptol. Eucalyptol geeft energie, maar er zitten ook stoffen in eucalyptol die kalmeren. De gedachte is dus: laten we die er dan uithalen, dan werkt het nog beter. Ergens lijkt deze redenering wel logisch.
Eucalyptus olie effectiever
Eucalyptus doodt virussen en bacteriën. Eucalyptus bestaat voor een groot gedeelte uit eucalyptol. Eucalyptol is ook reinigend. Maar eucalyptus olie is drie tot vier keer effectiever om te ontsmetten dan eucalyptol. Dat is te testen in Petri schaaltjes (van die glazen bakjes waar ze in een laboratorium bacteriën in laten groeien). Als je in een zogenoemde kolonie bacteriën eucalyptol druppelt, gaan de bacteriën dood. Maar als je er eucalyptus in doet, gaat dat proces vele malen sneller. Dat geldt niet alleen voor eucalyptus en eucalyptol, maar voor heel veel andere essentiële oliën. Het is nog een raadsel waarom, maar er zijn wel theorieën over. C10H18O is altijd hetzelfde; het verandert nooit. Bacteriën leren de stof kennen, en passen zich aan. Ze worden resistent. Maar in eucalyptus olie zitten behalve C10H18O nog duizenden anderen moleculen, soms in miniscule hoeveelheden. Het is dus voor een bacterie veel ingewikkelder zich aan te passen. Bovendien zijn er telkens andere verhoudingen tussen alle stoffen, dus de ene oogst eucalyptus is altijd anders dan de andere. Dit zou er voor kunnen zorgen dat de bacteriën geen kans hebben zich aan te passen. Dit geldt voor essentiële olie, maar ook voor veel andere natuurlijke producten. Een fabriekszuivere versie van het hoofdbestanddeel is niet beter dan een wat ruwer product uit de natuur, dat telkens van eigenschappen wisselt. We kennen dat uit voedsel, waarin mensen allergisch worden van processed foods, maar opknappen als ze biologisch eten. Het zou best kunnen dat hier dezelfde principes aan het werk zijn.
Een andere theorie is dat de stoffen die een tegengesteld effect hebben, zorgen voor balans. Dat is bijvoorbeeld in kamille het geval. Kamille ontspant, maar heeft ook activerende bestandsdelen. Hoe meer je je erin verdiept, hoe raadselachtiger het soms wordt. En dat is voor mij de reden dat leren van olie me nooit gaat vervelen.
Deze blog is geschreven door Jaap Spreeuwenberg.
