Honing is niet alleen heel erg lekker, maar ook nog eens heel gezond. Maar soms zien we door de bomen het bos niet meer. Zoveel soorten, smaken en werkingen, we leggen uit.
Wat is honing?
Honing is een natuurlijke zoetstof en wordt door de meeste mensen ook als zodanig gebruikt. In honing zitten nectar, suikers, mineralen en sporenelementen van plantensap. De bijen zorgen er uiteindelijk voor dat de nectar honing wordt door ervoor te zorgen dat het overtollige vocht verdampt en omdat de bij enzymen aan de nectar toevoegt. Afhankelijk van waar de bij zijn nectar haalt is de honing hard of juist stroperig, maar heeft het ook verschillende smaken, geuren en kleuren.
Honing is niet alleen lekker, het is ook ngo eens heel erg gezond. Het wordt vaak een natuurlijk antibioticum genoemd. In honing zit namelijk een antibacteriële proteïne die het afweersysteem ondersteunt. Daarnaast bevat honing veel suiker en daar kunnen heel veel bacteriën helemaal niet tegen en sterven dus af. Daarom wordt er ook veel honing gebruikt in cosmetische producten, het huid herstellend zou kunnen werken. Ook is al vaker onderzocht of honing wond herstellend werkt. Verder werkt honing kalmerend, haalt het onrust weg en kan het helpen bij slapeloosheid. En we weten natuurlijk allemaal dat bij een verkoudheid een kopje kamillethee met honing wonderen kan doen bij een hardnekkige hoest of vast zittend slijm.
Energie
Tweeduizend jaar geleden namen Griekse atleten een extra portie honing voor de trainingen van de Olympiade. Honing produceert immers enorme reserves van glycogeen in de lever en glycogeen houdt de bloedsuikerspiegel op peil. En dit stimuleert het uithoudingsvermogen.
De geest
Eén theelepel honing bevat 22 calorieën, terwijl dezelfde hoeveelheid suiker slechts 15 calorieën bevat. Maar honing geeft deze energie direct af en de aanwezige fructose in honing wordt opgeslagen als energiereserve in de lever, klaar om de geest ’s nachts van brandstof te voorzien. Uw hersenen zijn namelijk ’s nachts ook druk in de weer en vereisen een continue energielading. Honing levert dit en zorgt ervoor dat u ’s ochtends met een waker gevoel opstaat.
Natuurlijk goed
Honing versterkt het immuunsysteem en heeft een natuurlijke werking zowel intern als extern. Onderzoek aan de universiteit van Sydney geeft aan dat honing zelfs voor wondinfecties kan worden gebruikt. Ook kan honing worden gebruikt om symptomen van een lage immuniteit te behandelen, zoals vermoeidheid, herhaalde infecties, allergieën en verkoudheid. Het bevat een hele reeks vitaminen, mineralen, aminozuren en bio flavonoïden waardoor het immuunsysteem goed blijft functioneren. Ook de zacht laxerende werking kan een opgeblazen gevoel verminderen. Het ondersteunt vriendelijke darmbacteriën, heelt de spijsvertering en is goed voor mensen die problemen hebben met hun stoelgang. Verkoudheden worden veroorzaakt door virussen en honing is een natuurlijk antiviraal middel.
Kinderen tot 12 maanden kunnen beter nog geen honing eten omdat hun maag en darmstelsel nog niet helemaal goed is ontwikkeld. Hierdoor kunnen zij door de stoffen die honing bevat zelfs juist ziek worden. Uitdrukkelijk willen wij vermelden dat honing geen geneesmiddel is. Het kan wel helpen c.q. ondersteunend werken bij bepaalde klachten.
Het ontstaan van honing begint allemaal in een van de prachtige bloemenvelden waar de honingbijen nectar zuigen uit de bloemkelken. Met de nectar in hun honingblaas vliegen ze terug naar de bijenkorf, waar de werkbijen de nectar opzuigen en erop kauwen. Door dit proces worden grote hoeveelheden enzymen toegevoegd en stijgt de voedingswaarde van honing aanzienlijk. Enzymen zetten nectar om in enkelvoudige suikers en deze enzymen zullen er in een later stadium ook voor zorgen dat de nectar zich transformeert tot honing. Dit stadium noemen we het fermentatiestadium. Uiteindelijk spuiten de bijen de nectar in de honingraten, waar het wordt opgeslagen als voedsel voor de kolonie om van te leven. Vervolgens dikken de bijen de oplossing in tot honing. Honing bevat dus natuurlijke suikers, maar daarnaast ook allerlei stoffen die in planten aanwezig zijn, zoals vitaminen en mineralen. Die verschillende plantaardige stoffen bepalen voor het grootste deel de smaak van de verschillende soorten honing. Ook bevat honing naast enzymen een grote verscheidenheid aan stuifmeel, ongeveer 30 mg per kg honing. Ook wordt elke met honing gevulde cel afgedekt met een propje bijenwas om zo de voorraad te beschermen en conserveren voor latere consumptie voor de kolonie.
Rauwe honing
Rauwe, ook wel wilde honing genoemd, is een veelzijdige voedingsbron en zoetstof. Dit wondermiddel bestaat uit verzamelde pollen van soms enkele duizenden tot tienduizenden soorten bloemen. De samenstelling van honing bestaat uit ongeveer 70% snelle suikers, glucose, sacharose en fructose die allemaal snel en gemakkelijk door ons lichaam op te nemen zijn. De overige 30% bestaat uit antioxidanten, mineralen (zoals mangaan, ijzer, fosfor en koper), en uit vitaminen (met name de B-vitaminen), eiwitten organische vetzuren, enzymen en koolhydraten. Allemaal stoffen die onze algemene gezondheid kunnen bevorderen. Rauwe honing levert daarom een belangrijke bijdrage in het onderhouden en onderbouwen van ons immuunsysteem en onze fysieke conditie. Naast deze kwaliteit is honing een middel wat ook uitwendig op de huid kan worden aangebracht voor het bestrijden van huidinfecties, omdat het sterke antiseptische kwaliteiten bezit. Het kan een verlichtend en helend effect hebben.
Biologische honing
Wat is biologische honing eigenlijk? Biologische honing komt uit gebieden waar binnen een straal van vijf tot zeven kilometer geen industrie, niet-biologische landbouw of snelwegen voorkomen. Ook halen de bijen nectar uit natuurgebieden en van niet-genetisch gemanipuleerde planten. De bijen overwinteren op een natuurlijke manier en op eigen kracht, dus niet op water met geraffineerde suiker, maar op eigen honing. Doordat biologisch gehouden bijen niet zijn bijgevoerd met suikerwater en de honing koud verwerkt wordt, is biologische honing veel uitgesprokener van smaak. De allerlekkerste honing is natuurlijk de honing die direct van de biologische imker komt.
Manuka honing
Manuka honing is een honing afkomstig uit Nieuw-Zeeland. De bijen halen hun nectar uit de bloemen van de manuka struik. Deze struik is een kleine struik die 2 tot 5 meter hoog kan groeien. De kleine blaadjes van deze struik blijven het hele jaar groen. Als de manuka in bloei staat, zit de hele struik vol met kleine, witte bloemetjes. De botanische naam voor deze struik is: Leptospermum scoparium.
De honing die de bijen van deze struik verzamelen, heeft een bijzondere, sterke, bosachtige smaak en een donkere kleur. Al sinds 1982 is bekend dat manuka honing veel meer is dan alleen honing. De Nieuw-Zeelandse honing heeft namelijk iets extra’s en dat zijn de sterke antibacteriële eigenschappen en schimmeldodende werking. Op zich heeft iedere honing in bepaalde mate antibacteriële eigenschappen, maar honing van de manuka struik heeft wel honderd maal meer antibacteriële eigenschappen dan gewone honing. Het nadeel is at manuka honing door deze bijzondere en sterke werking ook een stuk duurder is dan gewone honing. De manuka honing wordt daarom meestal niet voor dagelijkse consumptie gebruikt. Maar manuka kan ook gewoon geconsumeerd worden, net als andere honing.
De kwaliteit van honing
De antibacteriële kwaliteit van manuka is niet altijd hetzelfde, want er zijn verschillen tussen de waardes van de antibacteriële werking van de honing. De Active Manuka Honey Association (AMHA) is een organisatie voor de standaardisering van de manuka honig. De AMHA hanteert 2 factoren die bepalend zijn voor de sterkte van de antibacteriële werking van de honing. Deze 2 factoren zijn: UMF in MGO. De Unique Manuka Factor (UMF) meet hoe sterk de actieve enzymen in manuka honing zijn. Het zijn namelijk deze actieve enzymen die tegen slechte bacteriën vechten. En de hoeveelheid enzymen in de diverse honing kan sterk verschillen. Een andere factor die gebruikt wordt is de MGO-factor (afkorting voor de werkzame stof methylglyoxal). Aan de hand van de MGO-factor is af te lezen hoeveel van de werkzame stof methylglyoxal in de honing zit. En ook hier geldt weer: hoe hoger de factor, hoe sterker de medicinale werking. Zowel UMF als MGO zijn bepalend voor de antibacteriële werking van de honing. Hoe hoger de factoren zijn, hoe beter de werking van de honing.
Honing kennen we in veel soorten, maar ook de kwaliteit kan verschillen en een bijenkorf biedt meer voordelen voor uw gezondheid dan alleen honing.
Apitherapie
Dan is er nog een alternatieve geneeswijze waarbij men gebruik maakt van producten die door bijen geproduceerd worden, zoals honing, stuifmeel, bijenwas, bijen gif, koninginnengelei en propolis. Deze producten kunnen zowel preventief toegepast worden bij klachten of zelfs helend werken.
Propolis
Propolis is een bruinig, lijmachtig bijproduct dat door bijen gemaakt wordt. De helft van dit bijproduct bestaat uit hars en de andere helft uit etherische oliën en stuifmeel. Het hars halen de bijen uit bloemen en bomen. De bijen maken van dit hars het waardevolle, lijmachtige product. En zo wordt het door de bijen ook gebruikt. Alle gaatjes die er niet horen te zitten in de korf, worden dicht gemaakt met deze bruinige lijm. Propolis verstevigt de bijenkorf, voorkomt dat er parasieten en virussen in het nest komen en zorgt ervoor dat de korf niet teveel beweegt. Bijen gebruiken propolis niet als voedingsstof, maar dat kunnen wij wel.
Meerdere van de medische eigenschappen, die aan propolis worden toegewezen, zijn al wel onderzocht. Onderzoek is echter lastig, omdat propolis zo sterk verschilt in samenstelling per regio en bijennest, waardoor het lastig is om te vergelijken. Maar het algemene idee is wel dat het bevorderlijk kan werken op ons immuunsysteem.
Royal jelly
Koninginnengelei, ook wel royal jelly genoemd, is een exclusief soort bijenvoedsel dat bestemd is voor de bijenkoningin. Het stelt haar in staat in het hoogseizoen haar bijna 3000 eitjes per dag te leggen. Zij is dan ook de enige bij die met koninginnengelei gevoed wordt. Koninginnegelei is niet alleen een rijk voedsel voor de larven, maar ook voor mensen is het een zeer hoogwaardige stof. Het bevat namelijk veel vitaminen (vooral de B-vitaminen), aminozuren, mineralen en koolhydraten. Maar ook eiwitten, vetten, groeistoffen en antibacteriële en antibiotische stoffen. Omdat koninginnengelei bijna uitsluitend voor de bijenkoningin aangemaakt wordt, is het slechts in kleine hoeveelheden in de bijenkast aanwezig.
Koninginnengelei kan een natuurlijke toevoeging aan uw voeding zijn. Het verhoogt de weerstand en de potentiële energie van het lichaam. Het kan ondersteunen bij zware lichamelijke inspanningen en is rustgevend bij geestelijke druk en inspanning.
Bijenpollen
Bijenpollen is een bijproduct dat gemaakt wordt door bijen. Pollen is Engels voor stuifmeel. Het stuifmeel wordt door bijen uit bloemen gehaald. Er wordt dus niet alleen nectar, maar ook stuifmeel door bijen verzameld. De bijen nemen het stuifmeel mee naar hun nest. Een werkbij bewerkt en mengt het stuifmeel met het verzamelde nectar. Hierdoor ontstaan er stuifmeelkorrels: de bijenpollen. Bijen gebruiken deze bewerkte pollen als een rijke voedselbron van eiwitten, vetten en vitaminen. Het bewerkte stuifmeel zal in verschillende delen van de wereld verschillende voedingsstoffen opleveren. Dit komt omdat verschillende soorten bloemen verschillende soorten stuifmeel leveren. Alle bijenpollen bevatten heel veel gezonde stoffen. De pollen bevatten eiwitten, aminozuren, vitamine B, C, D, E, bètacaroteen en mineralen zoals calcium, magnesium en selenium. Pollen geven extra energie en vooral sporters gebruiken de pollen om die reden.
Er zijn verschillende soorten honing en deze hebben allemaal een specifieke werking:
- Oranjebloesemhoning is rustgevend en kan gunstig werken bij slapeloosheid, maar ook bij klachten als hoofdpijn.
- Biologische bloemenhoning. De honing heeft een frisse, lichte citroensmaak en is verzachtend voor de keel.
- Kastanje honing kunt u gebruiken wanneer u een verminderde eetlust hebt.
- Linde(bloesem)honing is erg lekker in warme melk voor het slapen gaan. Een lepeltje in de mond te laten smelten bij keelklachten werkt verzachtend.
- Tijmhoning kan gunstige effecten hebben op de luchtwegen als u last hebt van griepachtige verschijnselen.
- Acaciahoning is bloedzuiverend, verhelpt spijsverteringsproblemen en ondersteunt bij verkoudheid en hoest.
- Lavendelhoning is het beste middel als u last hebt van griep of ontstekingen aan de luchtwegen. Werkt antiseptisch.
- Bloemenhoning kan ondersteunen bij het verminderen van de symptomen van hooikoorts of andere allergieën.
- Dennenhoning staat vooral bekend om zijn goede werking bij aandoeningen aan de luchtwegen.
- Zonnebloemhoning werkt zuiverend. Kan helpen bij klachten die te maken hebben met de ademhaling.
- Eucalyptushoning werkt gunstig bij klachten die te maken hebben met infecties aan keel en neus.
- Woudhoning ondersteunt bij problemen aan de luchtwegen en zorgt voor een goede bloedsomloop.
- Rozemarijnhoning werkt zuiverend op de lever en ondersteunt de spijsvertering.
- Munthoning ondersteunt de spijsvertering en kan verlichting geven bij maagpijn of krampen in de darmen.
Bron: Healthy, nummer 62 2015