Een klein jaar geleden alweer, werd ik gebeld door een jongeman. Hij had gehoord dat ik mensen hielp bij het doorbreken van patronen. Omdat het hem niet lukte om te stoppen met roken terwijl hij dat echt heel graag wilde hoopte hij dat ik hem hiermee helpen kon. Ik legde hem uit hoe ik werk en we maakten een afspraak.
Stoppen met roken dus. Na 15 jaar vrijwel zonder onderbreking roken was hij er wel klaar mee. Als je 32 jaar bent en je rookt er daarvan 15 dan snapt iedereen dat. Er was geen medische reden voor. Zijn lichamelijke conditie was goed. Hij had geen vervelend hoestje en er waren geen mensen in zijn omgeving die wilden dat hij ermee ophield. Kortom er waren geen factoren van buitenaf die tot dit besluit hadden geleid, het was helemaal vanuit hemzelf ontstaan. Daarom begreep hij ook niet waarom het hem niet lukte want hij wilde het echt zelf en was er ook echt klaar voor. In de afgelopen twee jaar had hij drie pogingen gedaan.
Hij wilde alleen stoppen met roken, de rest was prima zo
De eerste keer met nicotinepleisters. Voor de zekerheid, je kan van tevoren niet weten hoe hoog de nood wordt. Na een week of twee waren de pleisters op en rookte hij weer net zoveel als daarvoor, een pakje van 20 per dag.
Voor de tweede poging had hij via zijn zorgverzekering een coach ingeschakeld. De coaching duurde zes weken en was gericht op het beleven van een gezonde lichaam en geest. Daar hoorde sporten bij, gezonde voeding, en de contactmomenten met de coach. Met zijn coach had hij bij aanvang van iedere dag een motiveringsgesprek. Op zich vond hij het prettig zo’n coach. Die had hem verteld dat stoppen met roken allerlei emotionele processen in werking konden zetten en dat hij het daardoor ook op dat vlak best een tijdje moeilijk kon hebben. Hij kon zijn coach in zo’n geval altijd bellen. Na zes weken had hij niet één sigaret gerookt en dat was hem redelijk makkelijk afgegaan. Nu was het aan hemzelf dit nieuw ingezette levenspatroon voort te zetten. Al gauw voelde hij weerstand. Hij wilde geen nieuw levenspatroon. Hij hield niet van sporten en hij wilde zelf bepalen wat en wanneer hij at. Zo ongezond was dat allemaal niet. Hij wilde alleen stoppen met roken, de rest was prima zo. Het frustreerde hem dat hij blijkbaar zijn hele leven om moest gooien, om één dingetje wat hij niet laten kon. Een week nadat de coaching was gestopt zat hij alweer op zijn oude ‘dosis’.
Bij elke stoppoging verplaatste de rookbehoefte zich naar zijn geest
De derde stoppoging besloot hij in z’n eentje te proberen. Zonder coach of pleisters op eigen kracht gewoon in 1x stoppen. En aan niemand vertellen. Want dat had hij ook gemerkt. Bij elke stoppoging verplaatste de rookbehoefte zich naar zijn geest, kon hij nergens anders meer aan denken. Veel mensen zullen dit herkennen. Mensen die bezig zijn te stoppen met roken hebben het vaak over weinig anders. De coachbegeleiding en belangstelling uit de omgeving over de vorderingen helpt hun de aandacht op het roken gericht te houden. De verslaving verplaatst zich van het concreet roken van een sigaret naar juist een voortdurend geestelijke alertheid erop. Deze derde keer had hij tot zijn eigen verrassing best lang volgehouden. Zes maanden geen sigaret aangeraakt, maar ja. Hij merkte dat hij steeds vaker geen zin had om dingen te doen. Zijn creativiteit leek verdwenen. Heel onhandig als je met kunst maken je brood verdiend. Want dat deed hij. Als beeldend kunstenaar werkte hij mee aan kunstprojecten in binnen- en buitenland. Zo het jaar door kon hij daar prima van leven. Maar hij vond er niks meer aan, had geen ideeen en voelde zich vaak boos. Dit duurde nu al een maand of vier zonder dat hij wist waar het vandaan kwam. Tot een vriendin hem vroeg of het iets met dat stoppen te maken had. Zij vertelde hem dat stoppen met roken weinig zin heeft als je niet weet waarom je rookt of waarom je er aan begonnen bent. Stoppen met roken gaat zelden over roken. Het bleek dat zij enkele jaren daarvoor bij mij een aantal sessies had gedaan met datzelfde thema en binnen een paar maanden daarna definitief was gestopt. Zij had hem op mijn spoor gezet.
Ik had het op alle lagen uit mijn systeem gewerkt
Volgens mij kan je echt stoppen als je weet waarom je er ooit mee begonnen bent, en dat is meestal niet, ‘omdat iedereen rookte’, of ‘om stoer te doen’. Welke functie had het toen en heeft het nu? Het kan interessant zijn om te kijken naar wat er nu in je leven is veranderd waardoor de drang om te stoppen naar de voorgrond treedt. Wat is er in je leven aan het ontwikkelen dat daar nu ruimte voor ontstaat. Ik ben zelf zo’n tien jaar geleden op die manier gestopt. Meer dan twintig jaar was ik een forse kettingroker. Ik had geen fysieke klachten maar wilde stoppen omdat ik mezelf niet zonder sigaret kon herinneren. Op een dag realiseerde ik mij dat en het was meteen klaar. Ik besloot te stoppen. Het werd een enorm proces wat zich uitsluitend in mijzelf afspeelde. Alles wat ik mij bewust werd rond het thema roken in mijn leven nam ik onder de loep. Er kwam van alles voorbij waarvan ik het verband niet had kunnen vermoeden. Na drie jaar was ik er klaar mee, prikte een datum en stopte aan het eind van die dag. De asbakken bleven, nu schoon, gewoon voor gasten op tafel staan. Een bijna leeg pakje shag met vloei liet ik in de la. Maar nooit meer taalde ik naar een sigaret. Ik had het op alle lagen uit mijn systeem gewerkt. Ik geloof in deze manier die ik in mijn werk tot een methode heb gemaakt bij thema’s van verslaving en andere vormen van destructieve patronen.
Het kwam omdat hij anders dacht
Gelijk in de eerste sessie zijn we met de verschillende vragen aan de slag gegaan. Er volgden er daarna nog vier. Het maakt een prachtig ontwikkelingspad zichtbaar waarvan ik in deze blog, met zijn toestemming, een klein stukje mag delen. Hij was met roken begonnen toen hij een jaar of 13 was. Hij vond het leven ingewikkeld, hij kon de mensen in zijn omgeving niet bereiken, leek het. Hij had het gevoel dat niemand wilde horen hoe hij over de dingen dacht. En dat was vaak heel anders dan wat hij om hem heen hoorde. Het maakte hem eenzaam, en ook boos. Op school lukte het hem niet de dingen te doen zoals het hem gevraagd werd, daar dachten ze dat het aan zijn omstandigheden thuis lag. Hij woonde in een pleeggezin. Toen hij 8 jaar was had de kinderbescherming hem en zijn twee zusjes weggehaald bij zijn moeder wegens ernstige verwaarlozing. Sindsdien woon hij samen met zijn zusjes in een pleeggezin. Maar hij was het er niet mee eens, daar kwam het niet door, het kwam omdat hij anders dacht. De wereld op een andere manier benaderde maar niemand was er in geinteresseerd. Meedoen zoals alle anderen, dat was de norm. Hij begon zich af te zetten, onderscheidde zich van anderen met kleding die zo veel mogelijk van hen afweek. Maar niemand die er op reageerde. Rond zijn dertiende kwam hij via schoolvriendjes aan een sigaret. Hij werd thuis betrapt en hij kreeg op z’n donder en moest beloven dat nooit meer te doen. Uiteraard was het tegen dovemansoren gericht. Sterker nog, hij ging er vooral mee door. Want ze hadden op zijn gedrag gereageerd en daarmee had hij een middel gevonden om zijn punt te maken. Dat hij iemand was, die wat van dingen vond en die rookte omdat hij dat prima.
Het roken stond symbool voor zijn Nee! tegen de wereld
Gedurende het gesprek werd de aandacht steeds meer verlegd van het roken naar zijn verhouding tot de maatschappij. Zoals hij zich als kleine jongen nooit op zijn plek had gevoeld in de maatschappij met z’n normen en regels. Zo had hij dat eigelijk nog steeds. Het roken stond symbool voor zijn ‘Nee’, tegen de wereld. Het kwam tot uiting in zijn kunstenaarschap, zijn manier van wonen, vrij leven zonder partner of kinderen. De laatste jaren was daar iets in veranderd. Hij merkte dat hij wel deel wilde zijn van de maatschappij maar dan zo dat het aan hem niets afdeed. Een zoektocht naar hoe dit dan vorm te geven is in die tijd begonnen. Eigenlijk tegelijk met de behoefte om te stoppen met roken. Toen hijzelf die parallel zag, bleef het een heel tijdje stil, we konden aan de slag.
Een half jaar na de laatste sessie is hij definitief met het roken gestopt. Hij heeft inmiddels ook een gezonde verhouding met de zijn omgeving en de maatschappij in het algemeen weten op te bouwen wat hem tot een heel en blij mens heeft gemaakt.
Babet M.Ch. Bruns, schrijver – levensgids
Gesprekspraktijk Wegwijs in Bewustzijn, http://www.wegwijsinbewustzijn.nl
