De natuur is de basis van alles
Van de melk die je drinkt en de trui die je aanhebt, tot de tafel waar je aan zit en het glas waaruit je drinkt; alles komt voort uit de natuurlijke systemen die het leven op aarde mogelijk maken, ook wel ecosystemen genoemd. Helaas gaat het met deze ecosystemen wereldwijd niet zo goed. Het klimaat hapert, er komen steeds meer extreme weersomstandigheden, water en lucht raken vervuild, de bodem wordt uitgeput en – misschien nog wel het ergste van alles – met de biodiversiteit is het erg slecht gesteld.
Economische waardes
Wij, Erwin van Woudenberg en Daan Jochem Groot van De Natuurverdubbelaars, zijn van mening dat deze slechte staat wordt veroorzaakt doordat economie en ecologie op dit moment niet met elkaar verbonden zijn. Terwijl goed functionerende ecosystemen economisch gezien juist enorm belangrijk zijn. Economen snappen onvoldoende welke economische waarde ecosystemen hebben en ecologen zijn nog niet in staat om dit belang aan hen duidelijk te maken. Daardoor wordt de waarde van diensten die ecosystemen leveren – zoals schoon water, een stabiel klimaat en een vruchtbare bodem – nog niet meegenomen in beslissingen, processen en producten. En worden ze te vaak als externe factoren gezien. Maar zodra ze ontbreken wordt duidelijk welke enorme economische waarde ze vertegenwoordigen. Het is dus zaak deze waarden mee te nemen in beslissingen en in de prijs van producten en diensten.
Het ‘verwaarden’ van de natuurlijke diensten aan mensen noemen we ook wel ‘betalen voor ecosysteemdiensten’. Hierbij kun je denken aan het verstrekken van:
- een product, bijvoorbeeld drinkwater;
- een regulerende dienst, bijvoorbeeld bestuiving van gewassen;
- een culturele dienst, bijvoorbeeld gelegenheid geven tot recreatie;
- een dienst die voorgaande diensten ondersteunt, bijvoorbeeld de kringloop van nutriënten
- in een ecosysteem.
Promoot ecosystemen
Gelukkig zijn er steeds meer mensen bezig om het denken vanuit ecosystemen in de praktijk te brengen. The Economics of Ecosystems and Biodiversity (TEEB) is een internationaal initiatief om de economische baten van ecosystemen en biodiversiteit inzichtelijk te maken en de economische kosten van het verlies aan biodiversiteit op de agenda te zetten. Payments for Ecosystem Services (PES) is een concept voor betalingen voor het leveren van ecosysteemdiensten. Biologische en biologisch-dynamische boeren houden nu al op verschillende manieren rekening met de ecosystemen waarin ze produceren. PES kunnen voor aanvullende prikkels zorgen, zodat meer boeren hun land op een natuurlijkere manier kunnen beheren.
Heal the world and make it a better place
Wij jagen deze ontwikkeling in Nederland aan, door organisaties op het gebied van biodiversiteit, ecosystemen en natuurbeleid te adviseren en te ondersteunen bij de transitie richting ‘ecosysteemdenken’. Het N2 model dat wij hebben ontwikkeld, helpt organisaties om vanuit ecosystemen te denken. Het toekennen van financiële waarden aan ecosysteemdiensten is hierbij essentieel. Op deze manier proberen we de wereld een stukje beter te maken.”
Blij in de wei: positieve effecten van biologische landbouw op de bodem
Dieren op een biologische boerderij kunnen altijd naar buiten, zolang het weer, de gezondheid van het dier en de bodem dit toelaten. Een van de belangrijkste aspecten waarom koeien na de winter graag buiten zijn is het verse voorjaarsgras dat op de biologisch ingezaaide ondergrond groeit. Een bodem die heel belangrijk is!
Organische stof
In een biologisch beheerde bodem gebeurt van alles: er leven kleine beestjes, wormen, bacteriën, schimmels, algen, kortom een hele dierentuin. Ook wel het bodemleven genoemd. De wortels van gras en planten vormen een soort net, waardoor de grotere bodemdeeltjes bij elkaar gehouden worden. Ook geven wortels suikers af, waardoor kleinere bodemdeeltjes aan elkaar gaan plakken. Al het materiaal in de bodem – afkomstig van micro-organismen, planten en dieren – noemen we organische stof. Het gehalte organische stof is essentieel voor de bodemvruchtbaarheid. Als het gehalte hiervan in de bodem stijgt, daalt de hoeveelheid broeikasgassen in de atmosfeer!
Compleet menu
Net als bij mensen, is een divers dieet voor koeien zeer gezond. De koe eet van nature waar ze behoefte aan heeft: gras, klavers, weegbreeën, paardenbloemen en af en toe een struikje of een wilg. De biologische boer houdt hier rekening mee bij het inzaaien van zijn land. Deze diversiteit is ook belangrijk voor de kwaliteit van de bodem. Zo zorgt het bodemleven ervoor dat essentiële mineralen vrijkomen. Die worden weer opgenomen door de verschillende planten die de koe weer eet. Zo heeft de koe beschikking over een gevarieerd, voedzaam en gezond menu, vol koolhydraten, vetten en eiwitten, maar ook vitamines, mineralen en sporenelementen.
Natuur als raadgever
Bovendien zorgt de diversiteit aan planten voor verschillende leefomgevingen en dat is goed voor verschillende dieren. Zo vinden bijen het fijn als er meer bloemen op het land staan en vogels gebruiken struiken om zich in te verschuilen. Het totaal aan alle verschillende planten- en diersoorten noemen we biodiversiteit. Aan de stand van de biodiversiteit kun je zien hoe weerbaar een ecosysteem is. Dat maakt de natuur een perfecte raadgever voor de boer. Vandaar dat op biologische landbouwbedrijven wordt samengewerkt met de natuur. Alles staat met elkaar in verbinding, met als uiteindelijk resultaat: natuurlijke omstandigheden voor dieren, een gezonde bodem en heerlijke biologische melk!
Wist je dat een handvol gezonde aarde al meer levende organismen bevat dan dat er mensen op aarde zijn?
De Natuurverdubbelaars zijn als projectbureau actief op de thema’s biodiversiteit, ecosystemen en natuurlijk kapitaal. Wij werken onder andere met de agrarische sector en beleidsmakers aan duurzame en integrale landbouwsystemen, waarbij de agrarische sector met de natuur samenwerkt. Goede zorg voor de bodem is hierbij essentieel. Een gezonde bodem is namelijk het kostbaarste bezit op deze planeet.
Bron: Lekker Weten – Magazine voor een biologische leefstijl, lente 2015
