Binnen vijftien jaar zal het wereldwijde antibioticagebruik in de veehouderij met bijna 70 procent toenemen.
Vooral in landen waar de stijging het grootst is, zoals Brazilië, Rusland, India en China, kan dat grote gevolgen hebben voor de volksgezondheid. Door meer antibiotica in veevoer neemt ook de verspreiding van resistente bacteriën als esbl en mrsa toe.
Dat voorspelt een groep Amerikaanse onderzoekers in een onlangs verschenen studie in het wetenschappelijke tijdschrift PNAS. Op basis van het wereldwijde antibioticagebruik in 2010 berekenen zij per land hoeveel meer medicijnen er in 2030 aan veevoer zullen worden toegevoegd.
‘In landen met een groeiende middenklasse worden mensen steeds rijker, waardoor ook de vraag naar vlees toeneemt’, zegt Thomas van Boeckel van Princeton University, hoofdauteur van het artikel. ‘Om aan die groeiende vraag te voldoen, komen er niet alleen meer boerderijen bij, maar neemt ook de intensivering op die boerderijen toe.’
Situatie in Nederland
Antibiotica wordt het meest gebruikt in de varkens- en pluimveeindustrie, sectoren die ook in Nederland groot zijn. Toch is er over Nederland weinig te zeggen op basis van dit onderzoek, omdat de wetenschappers zich baseren op cijfers van 2010. Juist in dat jaar eiste toenmalig minister Gerda Verburg van Landbouw van de Nederlandse veehouderijen een drastische beperking in hun antibioticagebruik. De Nederlandse (pluim)veehouderij heeft sindsdien haar verantwoordelijkheid genomen, heeft duidelijke maatregelen ingevoerd en heeft het antibioticagebruik in drie jaar tijd met bijna 50% gereduceerd. Bovendien werkt de veehouderij nog verder aan de reductie van het antibioticagebruik. Nederland is daarmee één van de voorlopers in Europa.
Waar komt ons vlees vandaan?
De toename van antibiotica wordt dus vooral gesignaleerd in het buitenland. Maar heeft dit gevolgen voor het vlees dat wij in de supermarkt of bij de slager kopen? Nee, in principe niet. In Europa zijn duidelijke afspraken gemaakt over het antibioticagebruik in de veehouderij en Nederland importeert voornamelijk vlees uit Europese landen. Op het etiket kun je altijd zien waar het vlees vandaan komt. Er moet op staan in welk land het dier is geboren, waar het is grootgebracht en waar het is geslacht. Dit is echter niet verplicht voor gehakt, worst, gekookt of gebakken rundvlees en rundvlees verwerkt in gekruid vlees, omdat hier vaak meerdere soorten vlees in verwerkt zijn. Op deze producten moet wel een ovale afbeelding staan met een afkorting van het land waar de producent is gevestigd. Dit geeft aan waar de laatste bewerking heeft plaatsgevonden, maar niet waar het product vandaan komt.