Cash is lastig, vinden bankiers. Nu moeten ze altijd rekening houden met de mogelijkheid dat jij contant geld komt opnemen. Daarom kunnen banken niet anders dan grote hoeveelheden cashgeld beschikbaar houden voor het geval dat. Ze moeten geldautomaten aanschaffen, installeren en vullen.
Digitaal of cash betalen. Wat maakt het uit?
De overheden en centrale banken die het contante geld uitgeven, vinden het ook maar niks. Cash is duur om te drukken, te controleren, te vervoeren, op te slaan en te bewaken. Winkeliers hebben ook een hekel aan cash geld. Het afrekenen duurt langer en is omslachtiger. Ze moeten bankbiljetten controleren op echtheid en het maakt ze gevoeliger voor overvallen. Sommige winkels nemen daarom maar helemaal geen contant geld meer aan. Met cash betalen wordt ontmoedigd. En wij? De meeste mensen vinden de bankpas een fantastische uitvinding. Je hoeft niet bang te zijn dat je ineens zonder zit, je hebt altijd en overal je geld bij je. Effe pinnen is zo gebeurd en je hoeft op zaterdagmorgen niet meer eindeloos voor die geldautomaat te staan. Papiergeld is echt iets van de vorige eeuw.
De flappentap verdwijnt uit het straatbeeld
Het lijkt een kwestie van tijd voordat contant geld wordt afgeschaft. Betalen met cash wordt steeds ongewoner. In de VS wordt nog maar 7% van alle transacties met contant geld afgehandeld. In Europa is het 9%. In een land als Zweden is het nog maar 3%. Wat het precieze percentage contant geldbetalingen in Nederland is weet ik niet, maar ook hier wordt je zo langzamerhand vreemd aangekeken als je nog met briefjes en muntjes betaalt. Steeds vaker zie je pin-only kassa’s en zelfs volledige winkels die geen cash meer aannemen.
Op straat of in een winkelcentrum loop je lang te zoeken voor je een geldautomaat gevonden hebt waarbij je contant geld kunt opnemen. Ik weet toch zeker dat er hier één zat, waar is dat ding gebleven? Bij bosjes worden geldautomaten verwijderd en de gaten worden dicht gemetseld. Niet meer nodig, is het idee. We gaan volledig digitaal. Hele dorpen moeten het zonder geldautomaat stellen. De flappentap verdwijnt uit het straatbeeld.
Gevaren van een cashloze samenleving
Het lijkt een kwestie van tijd voordat contant geld helemaal wordt afgeschaft. Overheden en bankiers hebben er wel zin in. Op allerlei manieren wordt er van bovenaf actief naartoe gewerkt. En wij leggen ze geen strobreed in de weg als we onze boodschappen steeds meer met pin betalen. Is dat erg? Is het niet meer dan vanzelfsprekend? Is het niet natuurlijk en vooral ook lekker makkelijk? Is het niet gewoon een goed idee? Nee, dat is geen goed idee. Een cashloze samenleving gaat ons een heleboel vrijheid kosten en door daaraan mee te werken, spelen we de bankiers in de kaart. Ik hoor u denken: is dat niet wat overdreven? Nou nee.
Geld uit het niets
Over digitaal geld maken banken over onze ruggen ongehoord veel winst. Ze creëren dat geld zelf, uit het niets, als schuld en ze rekenen er rente over. Aan contant geld verdienen ze helemaal niks. Integendeel, een heleboel cash aanhouden omdat we daar te allen tijde om kunnen komen vragen, is een flinke kostenpost voor hen. De bankiers wrijven zich in de handen bij het idee dat geld straks volledig digitaal zal zijn. Ze zullen aan geen limieten meer gebonden zijn. Hun winstcijfers zullen nieuwe records breken.
Nooit meer risico voor de bank
Als cash verdwijnt, wordt een bankrun onmogelijk. Als we de banken niet meer vertrouwen (en daa geven ze toch vaak alle aanleiding toe) kunnen we ons geld niet meer opnemen of daarmee dreigen. Dit geeft de bankensector nog veel meer macht dan hij nu al heeft. De enige troef die een cliënt van een bank heeft is het machtsmiddel dat hij zijn banksaldo contant wil opnemen. ‘Cashloos werken’ is de natte droom van iedere bank: nooit meer het risico lopen dat cliënten geen vertrouwen meer in de bank hebben en hun volledige tegoed contant komen opnemen.
100% afhankelijkheid
Als men om de een of andere reden besluit om je bankrekening te blokkeren, heb je geen enkele mogelijkheid meer om iets te kopen als er geen contant geld meer is. Geen voedsel, geen kleding, niks, nada. Hetzelfde geldt bij stroomstoringen/pinstoringen etc. Je wordt voor 100% afhankelijk van de bank.
Garantiepotje is een wassen neus
Geld in je portemonnee is echt van jou. Wat op je bankrekening staat, is niet meer dan een lening aan de bank. Gaat de bank failliet, dan mag je een stuk van die lening afschrijven.
Of: dat geld krijg je niet meer terug. In 2014 zijn nieuwe G20 regels in werking getreden. Een bail-in zoals onlangs in Cyprus is gebeurd, lijkt daardoor het nieuwe normaal te worden. Spaargeld tot 100.000 euro is in ons land officieel gegarandeerd, maar in werkelijkheid is het een wassen neus omdat het geld in het ‘garantiepotje’ bij lange na niet voldoende is om ons uit te keren als een Nederlandse bank failliet mocht gaan.
Je privacy verdwijnt
Als je contant betaalt, heb je een zekere anonimiteit. Daarentegen wordt elke digitale of pin-transactie vastgelegd. Je privacy is ver te zoeken. De banken krijgen een goudmijn aan data die ze weer te gelde kunnen maken. Nog meer macht voor de banken en voor de overheden. Is dat wat je wilt? Van iedere burger is dan precies bekend hoeveel hij verdient, waar hij zijn geld aan uitgeeft en wanneer. Rook of drink je teveel? Of eet je teveel vet vlees? Op een avond verschijnt er een begripvolle dame aan de deur die graag een indringend gesprek met je wil hebben.
Met cash heb je zelf meer controle
Door met biljetten en munten te betalen ‘voel’ je elke transactie beter. Uit onderzoek is gebleken dat je met contant geld meer controle over je bestedingen hebt en ook minder uitgeeft. Dus uit de mottenballen die portemonnee en naar de geldautomaat om hem te vullen. Vanaf nu betaal ik alleen nog cash. Een mooie en simpele vorm van verzet tegen de banken en tegen het hele systeem. Ik moest echt weer even wennen kan ik u wel vertellen. Maar het voelt goed: tastbaar geld in je handen en een lange neus naar de bankiers.
Bron: Spiegelbeeld, Juni 2015
